ISO 9001:2015 là một Tiêu chuẩn đưa ra các nguyên tắc, nguyên lý và yêu cầu để thiết lập được một hệ thống quản lý chất lượng trong doanh nghiệp và áp dụng cho tất cả các loại hình doanh nghiệp không phân biệt quy mô hay loạI hình sản xuất, kinh doanh hay dịch vụ. Tiêu chuẩn này được ban hành bởi  Ủy ban Tiêu chuẩn hóa Quốc tế ISO từ năm 1987 và đã trải qua 4 lần rà soát, xem xét và hoàn thiện từ Phiên bản ISO 9000 năm 1987; ISO 9001:1994; ISO 9001:2000; ISO 9001:2008; và ISO 9001:2015.

1. ISO 9001:2015 LÀ GÌ ?

ISO 9001, được xuất bản bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO- International Organization for Standardization), đây là tiêu chuẩn toàn cầu về Hệ thống quản lý chất lượng (QMS). Lần cập nhật gần đây nhất của tiêu chuẩn này là vào năm  2015 và thường được gọi là ISO 9001:2015. Khi doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn ISO 9001 sẽ giúp cho hoạt động kinh doanh của họ trở nên hiệu quả hơn, quản lý chất lượng được đảm bảo tốt hơn và hiệu suất kinh doanh cũng được cải thiện. Điều này đặc biệt quan trọng vì nó cung cấp cơ hội cho doanh nghiệp mở rộng thị trường quốc tế cho sản phẩm của mình. Tiêu chuẩn ISO 9001:2015 là một trong những yếu tố quan trọng để đánh giá nhà cung cấp dịch vụ hiệu chuẩn.

ISO 9001:2015 có nội dung tập trung vào những nguyên tắc và yêu cầu cơ bản nhằm mục đích nâng cao hiệu quả hoạt động của các quy trình trong QMS để đạt được mục tiêu mong muốn. Điều này liên quan đến việc đáp ứng và làm hài lòng sự kỳ vọng của khách hàng và các bên liên quan khác. Đây chính là yếu tố quan trọng để doanh nghiệp tồn tại và thành công trong bối cảnh nền kinh tế thị trường đang cạnh tranh gay gắt như ngày nay.

Điểm nổi bật của tiêu chuẩn này là nó được triển khai theo chu trình PDCA (Plan – Do – Check – Act). Cụ thể:

+ Bước Plan – Kế hoạch

Doanh nghiệp cần xác định:

• Mục tiêu của Hệ thống quản lý chất lượng (QMS) và thiết lập quy trình để đạt được những mục tiêu đó.
• Phạm vi sẽ được áp dụng.
• Nguồn lực cần thiết để triển khai
• Thời gian thực hiện kế hoạch
• Phương pháp để đạt được các mục tiêu đã đề ra

+ Bước Do – Thực hiện

Doanh nghiệp triển khai thực hiện các kế hoạch đã xác định trước và tích hợp chúng vào Hệ thống quản lý chất lượng (QMS) của mình.

+ Bước Check – Kiểm tra

Doanh nghiệp cần đánh giá, đo lường mức độ hoàn thành của các kế hoạch đã thực hiện so với các mục tiêu cùng yêu cầu đã đặt ra.

+ Bước Act – Hành động

Căn cứ vào các sự không phù hợp hoặc kém hiệu quả trong QMS, doanh nghiệp cần phải có hành động khắc phục, cải tiến phù hợp để đảm bảo QMS duy trì được hiệu suất như mong đợi.

PCDA trong tiêu chuẩn ISO 9001:2015

2. Phạm vi áp dụng 

Tiêu chuẩn này quy định những yêu cầu liên quan đến hệ thống quản lý chất lượng khi một tổ chức:

a) cần chứng tỏ khả năng cung cấp một cách ổn định các sản phẩm và dịch vụ đáp ứng yêu cầu của khách hàng cũng như yêu cầu của luật định và chế định hiện hành; và

b) muốn nâng cao sự thỏa mãn của khách hàng thông qua việc áp dụng có hiệu lực hệ thống, bao gồm cả các quá trình để cải tiến hệ thống và đảm bảo sự phù hợp với các yêu cầu của khách hàng, yêu cầu luật định và chế định hiện hành.

Các yêu cầu trong tiêu chuẩn này mang tính khái quát và nhằm áp dụng cho mọi tổ chức không phân biệt loại hình, quy mô hoặc sản phẩm, dịch vụ cung cấp.

CHÚ THÍCH 1: Trong tiêu chuẩn này, thuật ngữ “sản phẩm” hoặc “dịch vụ” chỉ áp dụng cho các sản phẩm, dịch vụ dự kiến cung cấp cho khách hàng hoặc được khách hàng yêu cầu.

CHÚ THÍCH 2: Các yêu cầu luật định và chế định có thể được thể hiện là các yêu cầu pháp lý. “

3. Những nội dung chính

ISO 9001:2015 được thiết lập với mục tiêu hướng đến việc giúp các tổ chức thực hiện yêu cầu của Hệ thống quản lý chất lượng (QMS) trong việc tạo ra tất cả chính sách, quy trình và thủ tục cần thiết để cung cấp sản phẩm và dịch vụ đáp ứng nhu cầu của khách hàng, tuân thủ quy định, và nâng cao sự hài lòng của khách hàng. Hệ thống quản lý chất lượng đóng vai trò cốt lõi trong việc đảm bảo chất lượng của các hoạt động. Tiêu chuẩn này dựa trên 7 nguyên tắc quản lý chất lượng, bao gồm tập trung mạnh mẽ vào khách hàng, sự tham gia của lãnh đạo ở cấp cao nhất và động lực để liên tục cải thiện.

Bảy nguyên tắc quản lý chất lượng này là:

1. Bối cảnh của tổ chức

2. Lãnh đạo

3. Hoạch định

4. Hỗ trợ

5. Thực hiện (Vận hành)

6. Đánh giá kết quả thực hiện

7. Cải tiến

Các phần này dựa trên mô hình chu trình Kế hoạch – Thực hiện – Kiểm tra – Hành động, áp dụng các thành phần này để thực hiện các thay đổi trong các quy trình của tổ chức, nhằm thúc đẩy và duy trì những cải tiến trong quy trình đó.

Minh họa điều khoản tiêu chuẩn ISO 9001:2015

“Kiểm soát các sản phẩm và dịch vụ do bên ngoài cung cấp” nằm trong mục 8.4 của bộ tiêu chuẩn ISO 9001:2015. Cụ thể nội dung như sau:

Theo mục 8.4.1 đã nêu khái quát như sau:

Tổ chức phải đảm bảo các quá trình bên ngoài cung cấp sản phẩm, và dịch vụ phù hợp với các yêu cầu.

Tổ chức phải xác định việc kiểm soát được áp dụng cho các quy trình, sản phẩm và dịch vụ được bên ngoài cung cấp khi:

a) các sản phẩm và dịch vụ từ các nhà cung cấp bên ngoài được dự kiến đưa vào cho việc cấu thành các sản phẩm và dịch vụ của tổ chức;

b) các sản phẩm và dịch vụ được cung cấp trực tiếp cho (các) khách hàng bởi các nhà cung cấp bên ngoài thay mặt cho tổ chức;

c) một quá trình, hay một phần của một quá trình, được cung cấp bởi một nhà cung cấp bên ngoài như là kết quả của một quyết định của tổ chức.

Tổ chức phải xác định và áp dụng các chuẩn mực đánh giá, lựa chọn, giám sát kết quả hoạt động và đánh giá lại các nhà cung cấp bên ngoài, dựa trên khả năng cung cấp các quá trình hoặc sản phẩm và dịch vụ phù hợp với các yêu cầu. Tổ chức phải lưu giữ lại thông tin được lập văn bản của các hoạt động này và mọi hành động cần thiết phát sinh từ các đánh giá.

Theo mục 8.4.2 về Loại hình và mức độ kiểm soát có nội dung cụ thể sau:

Tổ chức phải đảm bảo rằng các quá trình, sản phẩm và dịch vụ được cung cấp từ bên ngoài không ảnh hưởng xấu đến khả năng của tổ chức trong việc chuyển giao một cách ổn định sản phẩm và dịch vụ phù hợp đến khác hàng phục vụ phù hợp cho khách hàng của tổ chức.

Tổ chức phải: 

a) đảm bảo rằng các qúa trình được cung cấp từ bên ngoài nằm trong phạm vi kiểm soát của hệ thống quản lý chất lượng;

b) xác định các kiểm soát dự định áp dụng đối với nhà cung cấp bên ngoài và các kết quả đầu ra;

c) tiến hành xem xét:

1] các tác động tiềm ẩn của các quá trình, sản phẩm và dịch vụ được cung cấp từ bên ngoài đến khả năng của tổ chức đáp ứng ổn địnhcác yêu cầu khách hàng và các yêu cầu luật định và chế định được áp dụng;

2] hiệu lực của các biện pháp kiểm soát áp dụng đối với các nhà cung cấp bên ngoài;

d) xác định việc kiểm tra xác nhận, hoặc các hoạt động khác, cần thiết để đảm bảo rằng các quá trình, sản phẩm và dịch vụ bên ngoài cung cấp đáp ứng các yêu cầu.

Mục 8.4.3 thông tin cho đơn vị cung cấp bên ngoài có nội dung cụ thể như sau:

Tổ chức phải đảm bảo sự đầy đủ của các yêu cầu trước khi truyền đạt đến nhà cung cấp bên ngoài.

Tổ chức phải trao đổi thông tin về các yêu cầu của tổ chức với các nhà cung cấp bên ngoài về:

a) các quá trình, sản phẩm và dịch vụ sẽ được cung cấp;

b) sự phê duyệt:

1] các sản phẩm và dịch vụ;

2] phương pháp, quy trình và thiết bị;

3] Chuyển giao các sản phẩm và dịch vụ;

c) năng lực, bao gồm bất kỳ yêu cầu về trình độ của nhân lực;

d) các hoạt động tương tác của nhà cung cấp bên ngoài với tổ chức;

e) việc kiểm soát và theo dõi kết quả hoạt động của các nhà cung cấp bên ngoài sẽ được tổ chức áp dụng;

f) các hoạt động kiểm tra xác nhận hoặc xác nhận giá trị sử dụng mà tổ chức, hoặc khách hàng của tổ chức, dự định sẽ thực hiện tại các cơ sở của nhà cung cấp bên ngoài.

Khái quát về ISO 14001

ISO 14001 là tiêu chuẩn về yêu cầu triển khai hệ thống quản lý môi trường và tương tự như ISO 9001, và nó cũng dựa trên bảy nguyên tắc chính.

ISO 14001 sẽ cung cấp một khuôn khổ để thiết lập hệ thống quản lý môi trường phù hợp với mọi tổ chức, nhằm tạo ra một hệ thống tuân thủ Hệ thống quản lý môi trường. huẩn này áp dụng cho mọi công ty, bất kể quy mô hay ngành nghề. Hệ thống quản lý cho phép một công ty liên tục theo dõi, đo lường và giảm thiểu tác động của nó đối với môi trường. Tiêu chuẩn này thể hiện sự cam kết của tổ chức đối với trách nhiệm môi trường, giúp nâng cao hiệu quả, đồng thời giảm tác động môi trường và cải thiện lợi nhuận.

So sánh giữa tiêu chuẩn ISO 9001:2015 với tiêu chuẩn ISO 14001

ISO 9001 và ISO 14001 là hai tiêu chuẩn hệ thống quản lý khác nhau. ISO 9001 bao gồm các yêu cầu đối với hệ thống quản lý chất lượng, ISO 14001 đối với hệ thống quản lý môi trường.

ISO 9001 và ISO 14001 đều là các tiêu chuẩn được Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế công bố. Hai tiêu chuẩn này điều chỉnh các khía cạnh khác nhau của sản xuất, kinh doanh sản phẩm, hàng hóa trong các công ty trên mọi lĩnh vực

ĐIỂM GIỐNG NHAU

1. Đều cho phép tổ chức được chứng nhận

2. Đều xây dựng dựa trên một khuôn khổ chung (về hệ thống cấu trúc cấp cao) giúp cho chúng dễ dàng tích hợp hơn đối với các doanh nghiệp áp dụng

3. Các yêu cầu tương đương trong điều khoản tiêu chuẩn

4. Đều ảnh hưởng tới toàn bộ tổ chức, đội ngũ nhân viên và các quy trình hoạt động trong công ty

5. Đều sử dụng chu trình PDCA (Kế hoạch-Thực hiện-Kiểm tra-Hành động)

6. Đều áp dụng cách tiếp cận theo quy trình để quản lý và xem tổ chức như một hệ thống các quy trình tích hợp.

ĐIỂM KHÁC NHAU

1. Mục đích xây dựng tiêu chuẩn:

• Tiêu chuẩn ISO 9001 đề cập đến cách tiếp cận chất lượng của một tổ chức. ó sẽ liên quan đến việc đo lường chất lượng trong các lĩnh vực chính như trách nhiệm quản lý, sự hài lòng của khách hàng và quản lý nguồn lực.
• ISO 14001 tập trung vào việc một tổ chức có thể quản lý môi trường của họ tốt như thế nào. ISO 14001 dựa trên việc cải tiến liên tục, theo đó một tổ chức sẽ cần phải thực hiện và cải tiến các quá trình bảo tồn môi trường và giám sát chúng liên tục.

 2. Không có ‘tham chiếu quy chuẩn‘ nào được định nghĩa trong 14001

 3. ISO 9001 yêu cầu Sổ tay chất lượng nhưng ISO 14001 thì không.

 4. ISO 9001 yêu cầu 6 ‘thủ tục‘ được lập thành văn bản trong khi ISO 14001 chỉ yêu cầu một ‘thủ tục‘ được lập thành văn bản, tức là; kiểm soát các khía cạnh môi trường quan trọng (4.4.6)

 5. ISO 14001 yêu cầu ghi lại Trách nhiệm và Quyền hạn nhưng ISO 9001 không yêu cầu chúng phải được lập thành văn bản.

 6. Các loại trừ (theo điều khoản 7.0) được phép trong ISO 9001 nhưng không được phép trong ISO 14001.

 7. Trong khi ISO 14001 chỉ yêu cầu 6 hoặc 7 bản ghi, thì có tới 21 bản ghi được yêu cầu để được duy trì theo ISO ISO 9001.

 8. ISO 9001 chỉ tập trung vào việc nâng cao ‘Sự hài lòng của khách hàng’ trong khi ISO 14001 nhằm giảm thiểu tác động có hại của các hoạt động, sản phẩm và dịch vụ của chúng tôi đối với môi trường và ngăn ngừa ô nhiễm vì lợi ích rộng rãi hơn của tất cả các bên quan tâm.

Vừa rồi là sơ lược các thông tin về tiêu chuẩn ISO 9001:2015. Để hiểu chi tiết hơn về bộ tiêu chuẩn ISO 9001:2015, vui lòng liên hệ Techmaster Việt Nam hỗ trợ. Mong những thông tin Techmaster Việt Nam mang đến có thể giúp doanh nghiệp của bạn có thêm những kiến thức về bộ tiêu chuẩn ISO 9001:2015