Kho lạnh bảo quản là giải pháp bảo vệ hàng hóa tốt nhất hiện nay. Với ưu điểm lưu trữ hàng hóa trong thời gian dài nhưng vẫn giữ được chất lượng và hình dáng ban đầu. Kho lạnh là lựa chọn đầu tiên về bảo quản trong nông nghiệp và công nghiệp. Vậy kho lạnh bảo quản là gì ? Bao gồm những loại nào ?
Chúng ta cùng tìm hiểu qua bào viết sau đây.
Giới thiệu Kho lạnh bảo quản
Kho lạnh bảo quản là một kho chứa được thiết kế lắp đặt hệ thống làm mát, làm lạnh hay cấp đông; có thể kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm nhằm lưu trữ hàng hóa lâu và đảm bảo giữ chất lượng tốt nhất. Được sử dụng để bảo quản các loại thực phẩm, nông sản, rau củ quả, các sản phẩm của công nghiệp hóa chất trong chăn nuôi, y tế…v.v. áp dụng vào các khu công nghiệp, nhà máy chế biến, kho xưởng cũng như hộ gia đình.
Hiện nay kho lạnh bảo quản được sử dụng phổ biến trong cả ngành công nghiệp và nông nghiệp. Chiếm tỉ lệ lớn các mặt hàng cần bảo quản như:
- Kho lạnh bảo quản thực phẩm sau chế biến: Thịt, hải sản, đồ hộp
- Kho lạnh bảo quản thủy – hải sản, rau củ quả, nông sản
- Bảo quản hoa tươi.
- Bảo quản vacxin, sản phẩm y tế, dược liệu
- Kho lạnh bảo quản đá viên, bia, rượu vang, nước ngọt có gas
- Kho lạnh bảo quản củ giống, hạt giống và nhiều sản phẩm khác,…
Phân loại các loại kho lạnh bảo quản
Phân loại theo nhiệt độ
Đánh giá độ đồng đều nhiệt độ trong kho hay là thẩm định độ đồng đều nhiệt độ là đánh giá sự ổn định của nhiệt độ, một trong những tiêu chí trong thẩm định kho lạnh
- Kho siêu lạnh: âm sâu -40°C đến -86°C. Được sử dụng để bảo quản vacxin. Tại mỗi kho lạnh âm sâu đều có một kho rã đông nhiệt độ luôn dưới 8°C. Để đảm bảo vắc xin được rã đông an toàn trước khi đưa vào sử dụng.
- Kho cấp đông: Nhiệt độ -50°C. Được sử dụng để bảo quản các mặt hàng đã qua cấp đông, có nguồn gốc từ động vật. Nhiệt độ tối thiểu cũng phải đạt -18°C. Để các vi sinh vật không thể phát triển làm ảnh hưởng thực phẩm trong quá trình bảo quản.
- Bảo quản nước đá: Tối thiểu nhiệt độ -40°C.
- Kho đa năng: Nhiệt độ bảo quản là -12°C, có thể điều chỉnh nhiệt độ phù thuộc vào nhu cầu.
- Kho bảo quản lạnh: Từ -2°C đến 5°C, chủ yếu bảo quản rau quả và nông sản. Một số rau quả nhiệt đới thì cần có nhiệt độ bảo quản lớn hơn (chuối > 10°C, chanh > 4°C)
- Kho gia lạnh: Nhiệt độ 0°C dùng để gia lạnh các sản phẩm trước khi đưa sang khâu chế biến khác
Phân loại theo công dụng
- Kho lạnh âm sâu: Tủ lạnh âm sâu là thiết bị y tế có sự phân bố nhiệt độ bên trong rất đồng đều; đảm bảo các chất hữu cơ luôn được giữ trong cùng một điều kiện nhiệt độ.
- Kho lạnh sơ bộ: Dùng làm lạnh sơ bộ hay bảo quản tạm thời thực phẩm tại các nhà máy chế biến trước khi chuyển sang một khâu chế biến khác.
- Kho chế biến: Được sử dụng trong các nhà máy chế biến và bảo quản thực phẩm. Ví dụ nhưnhà máy đồ hộp, nhà máy sữa, nhà máy chế biến thủy sản, nhà máy xuất khẩu thịt…. Các kho lạnh loại này thường có dung tích lớn cần phải trang bị hệ thống có công suất lạnh lớn. Phụ tải của kho lạnh luôn thay đổi do phải xuất nhập hàng thường xuyên.
- Dùng trong phân phối, kho trung chuyển: Dùng để lưu trữ thực phẩm lâu dài. Cung cấp cho các khu dân cư, thành phố. Kho lạnh phân phối thường có dung tích lớn trữ nhiều mặt hàng. Có ý nghĩa rất lớn đến đời sống sinh hoạt của cả một cộng đồng.
- Áp dụng cho thương nghiệp: Dùng để bảo quản tạm thời các mặt hàng đang được doanh nghiệp bán trên thị trường.
- Sử dụng vận tải (trên tàu thủy, tàu hỏa, xe ôtô): Đặc điểm của kho là dung tích lớn, bảo quản hàng hóa tạm thời để vận chuyển từ nơi này sang nơi khác.
- Dùng trong sinh hoạt: Đây là loại kho rất nhỏ dùng trong các hộ gia đình, nhà hàng, khách sạn,… bảo quản một lượng hàng nhỏ.
Phân loại theo dung tích
Kích thước kho lạnh phụ thuộc chủ yếu vào dung tích chứa hàng của nó. Do đặc điểm về khả năng chất tải của mỗi loại thực phẩm khác nhau nên dung tích được quy đổi ra tấn thịt (MT-Meet Tons). Ví dụ kho 50MT, kho 100MT, kho 150 MT,…v.v là những kho có khả năng chứa 50, 100, 150 tấn thịt.
Phân loại theo đặc điểm cách nhiệt
- Kho xây: Là kho có kết cấu, kiến trúc xây dựng bên ngoài. Bên trong người ta tiến hành bọc các lớp cách nhiệt. Kho xây chiếm diện tích lớn, khó lắp đặt, giá thành cao, khó tháo dỡ và di chuyển. Mặt khác, kho xây không đảm bảo tốt về mặt thẩm mỹ và vệ sinh. Vì vậy, hiện nay nước ta ít sử dụng kho xây để bảo quản thực phẩm.
- Kho panel: Chất liệu từ các tấm panel (tiền chế là polyurethan) được lắp ghép với nhau bằng các móc khoá camlocking. Kho panel có hình thức đẹp, gọn và giá thành tương đối rẻ, rất tiện lợi khi lắp đặt, tháo dỡ và bảo quản các mặt hàng thực phẩm, nông sản, sản phẩm y tế,…v.v. Hiện nay nhiều doanh nghiệp ở nước ta đã sản xuất các tấm panel cách nhiệt đạt tiêu chuẩn cao. Vì thế hầu hết các xí nghiệp công nghiệp thực phẩm đều sử dụng kho panel để bảo quản hàng hóa.
Nhiệt độ trong kho bảo quản
Nhiệt độ bảo quản được lựa chọn trên cơ sở kinh tế kỹ thuật; phụ thuộc vào loại sản phẩm và thời gian bảo quản của chúng. Thời gian bảo quản càng lâu thì nhiệt độ bảo quản càng thấp. Nhiệt độ trữ đông ít nhất phải bằng nhiệt độ đem đi cấp đông.
Đặc biệt, tủ lạnh siêu âm -86°C bảo quản vacxin sử dụng gas lạnh và công nghệ làm lạnh ghép tầng; có hệ thống cảnh báo qua GSM và chức năng điều khiển từ xa. Hiện nay, tất cả các kho lạnh âm sâu tại VNVC đều được trang bị hệ thống giám sát nhiệt độ chặt chẽ; bao gồm giám sát tại chỗ và giám sát từ xa online. Qua hệ thống phần mềm, hệ thống cảnh báo (cảnh báo tại chỗ bằng tín hiệu còi và đèn, cảnh báo từ xa qua tin nhắn SMS) sẽ email đến những người có trách nhiệm như thủ kho, quản lý kho, quản lý chất lượng và bảo trì… Các kho đều được chuẩn bị điện dự phòng nhằm bảo đảm chất lượng vacxin cao nhất.
Bên cạnh nhiệt độ, đánh giá độ đồng đều độ ẩm trong kho hay là thẩm định độ đồng đều độ ẩm là đánh giá sự ổn định của độ ẩm. Một trong những tiêu chí khác trong thẩm định kho lạnh
