Hiệu chuẩn máy đo điện trở cách điện – Đảm bảo độ chính xác & an toàn

Trong bảo trì hệ thống điện, hiệu chuẩn máy đo điện trở cách điện là bước quan trọng giúp đảm bảo an toàn và độ tin cậy của thiết bị.
Kết quả đo chính xác giúp kỹ sư đánh giá đúng tình trạng cách điện, tránh rò điện, chập mạch hay hư hỏng không mong muốn.

Theo thời gian, máy đo điện trở cách điện có thể bị sai lệch do linh kiện lão hóa, môi trường ẩm hoặc chịu điện áp cao thường xuyên. Khi đó, giá trị đo không còn chuẩn xác, dẫn đến đánh giá sai và gây ngừng máy tốn kém.

Hiệu chuẩn định kỳ giúp đồng hồ đo điện trở cách điện luôn ổn định, cho kết quả đo đáng tin cậy, đáp ứng yêu cầu kiểm định, đánh giá và audit theo tiêu chuẩn quốc tế.

Máy đo điện trở cách điện là gì?

Máy đo điện trở cách điện (Insulation Tester) – còn gọi là Megohmmeter hoặc IR Tester – là thiết bị chuyên dùng để đo độ cách điện của vật liệu, động cơ hoặc thiết bị điện.
Thiết bị hoạt động bằng cách áp một điện áp DC có kiểm soát (thường từ 500 V đến 10 kV) lên vật cần đo, sau đó ghi nhận dòng điện rò để xác định mức điện trở cách điện.

Thiết bị này được sử dụng rộng rãi trong:

Kiểm tra cách điện động cơ, máy phát, máy nén
Kiểm tra cáp điện trước khi đóng điện vận hành
Kiểm tra máy biến áp, tủ điện, thiết bị đóng cắt
Ứng dụng trong chương trình bảo trì dự đoán – Predictive Maintenance

Tùy theo nhu cầu sử dụng, đồng hồ đo điện trở cách điện có thể là:

Dạng cầm tay nhỏ gọn (như Fluke 1507, Megger MIT), phù hợp cho kỹ sư hiện trường
Hoặc dạng bàn công nghiệp, phục vụ các phòng thí nghiệm hiệu chuẩn, QA hoặc trung tâm kiểm định

Các thiết bị được hiệu chuẩn

Techmaster cung cấp dịch vụ hiệu chuẩn máy đo điện trở cách điện cho mọi dòng thiết bị, từ model cầm tay đến thiết bị đo cao áp:

Loại thiết bị	Model phổ biến	Dải điện áp đo
Máy đo cách điện cầm tay	Fluke 1503, Megger MIT, Kyoritsu 3125A	500 V – 1 kV
Megohmmeter cao áp	Fluke 1555, Megger S1 Series	1 kV – 10 kV
Máy đo đa chức năng	Mastech, Metrel MI Series	0.25 kV – 5 kV

Tất cả thiết bị được hiệu chuẩn và kiểm định theo chuẩn điện trở cao truy xuất NIST, giúp đảm bảo độ chính xác và tính nhất quán trên toàn dải điện áp đo.

Vì sao cần hiệu chuẩn máy đo điện trở cách điện?

Hiệu chuẩn định kỳ không chỉ giúp thiết bị đo chính xác hơn — mà còn bảo đảm an toàn điện và độ tin cậy cho toàn bộ hệ thống.

Độ chính xác: kết quả đo phản ánh đúng tình trạng cách điện thực tế.
Tuân thủ: đáp ứng tiêu chuẩn ISO/IEC 17025, hỗ trợ kiểm tra và audit dễ dàng.
An toàn: ngăn ngừa sự cố do “ảo tưởng an toàn” khi thiết bị đo sai lệch.
Đồng nhất: giúp đội bảo trì và QA cùng làm việc trên một chuẩn đo thống nhất.

Dịch vụ hiệu chuẩn đồng hồ đo điện trở cách điện của Techmaster giúp doanh nghiệp duy trì hệ thống đo lường chuẩn xác, đáng tin cậy và đáp ứng yêu cầu kiểm định quốc tế.

Hướng dẫn hiệu chuẩn máy đo điện trở cách điện

⚡ Tiêu chuẩn & Phạm vi

Các khuôn khổ chính bảo đảm độ chính xác, an toàn và sẵn sàng cho kiểm định/audit

ISO/IEC 17025:2017
Tiêu chuẩn công nhận năng lực cho phòng thí nghiệm hiệu chuẩn

IEC 61557 Series
An toàn điện trong hệ thống phân phối điện hạ áp

EN 50191
Thử nghiệm an toàn điện cho thiết bị đo/thiết bị thử nghiệm

BS 7671
Yêu cầu lắp đặt hệ thống điện (UK)

JJG 622 / JJG 1005
Quy định kiểm định của Trung Quốc

Phạm vi hiệu chuẩn bao gồm

Đo điện trở cách điện
Kiểm tra và xác nhận điện áp ra thử nghiệm
Chức năng đo liên tục (continuity test)
Độ chính xác hiển thị kỹ thuật số
Thử nghiệm toàn dải đo (min → max)
Kiểm tra vận hành và cơ khí

🔬 Phân tích chỉ số PI / DAR

Chỉ số phân cực (PI)

Tỷ lệ giữa giá trị điện trở cách điện đo tại 10 phút so với 1 phút.

Tốt

≥ 2.0

Trung bình

1.0–2.0

Tỷ lệ hấp thụ điện môi (DAR)

Tỷ lệ giữa giá trị điện trở cách điện đo tại 1 phút so với 30 giây.

Đạt yêu cầu

≥ 1.25

Kém

< 1.0

Quy trình xác minh

So sánh giá trị điện trở trên hộp điện trở chuẩn (Decade Box) với hiển thị của máy; kiểm tra điện áp thử bằng đầu dò cao áp (HV probe) hoặc đồng hồ đo chính xác (DMM).

⚙️ Quy trình hiệu chuẩn

1. Chuẩn bị

Thực hiện LOTO (Lockout/Tagout), xả điện còn lại, kiểm soát nhiệt độ – độ ẩm (T/RH), và xác nhận tình trạng chuẩn đo lường & thiết bị tham chiếu.

2. Kiểm tra ban đầu

Kiểm tra dây đo, cầu chì, đầu nối cao áp (HV terminal) và cọc guard để đảm bảo kết nối ổn định.

3. Kết nối

Kết nối các đầu đo của máy đo điện trở cách điện với chuẩn hiệu chuẩn (decade box) theo sơ đồ phù hợp.

4. Các điểm đo kiểm

Tiến hành đo tại các mức 20% – 40% – 60% – 80% – 100% dải đo, sau đó so sánh kết quả với giá trị chuẩn đã biết.

5. Xác minh

Kiểm tra độ dốc áp (ramp), thời gian giữ (dwell) và giới hạn dòng điện, ghi nhận các sai lệch nếu có.

6. Lập chứng chỉ

Cấp chứng chỉ hiệu chuẩn gồm các thông tin: giá trị As-Found / As-Left, độ không đảm bảo đo (k = 2), và truy xuất chuẩn NIST.

🔧 Thiết bị cần thiết

Đồng hồ vạn năng chính xác (Precision DMM) hoặc đầu dò cao áp (HV Probe)
Hộp điện trở chuẩn (Decade Resistance Box)
Điện trở chính xác (1 MΩ, 10 MΩ, 100 MΩ)

📅 Chu kỳ hiệu chuẩn khuyến nghị

THÁNG

Sử dụng thông thường

6–12 tháng

Sử dụng thường xuyên

6 tháng

Ứng dụng quan trọng

3–6 tháng

⚠️ Cần hiệu chuẩn ngay trong các trường hợp sau

Sau khi rơi, va đập hoặc chịu lực mạnh
Khi thiết bị tiếp xúc nhiệt độ / độ ẩm cực đoan
Khi kết quả đo dao động, nghi ngờ không chính xác
Khi thiết bị bị ngập nước hoặc ẩm ướt

✓ Lợi ích của việc hiệu chuẩn định kỳ

Đảm bảo độ chính xác của phép đo
Duy trì tuân thủ tiêu chuẩn an toàn và kiểm định
Ngăn ngừa hỏng hóc, ngừng máy không mong muốn
Bảo vệ người vận hành khỏi rủi ro điện giật hoặc sự cố

Đối tượng phù hợp & Tình huống nên hiệu chuẩn máy đo điện trở cách điện

Các máy đo điện trở cách điện như Fluke 1503 hay Megger MIT Series là công cụ không thể thiếu trong công tác kiểm tra và đánh giá độ bền cách điện của hệ thống điện.
Việc hiệu chuẩn đồng hồ đo điện trở cách điện định kỳ giúp kết quả đo chính xác và đáng tin cậy, đặc biệt trong các môi trường yêu cầu an toàn nghiêm ngặt hoặc tuân thủ tiêu chuẩn ISO/IEC.

Ai thường cần dịch vụ này?

Kỹ sư bảo trì & độ tin cậy (Maintenance / Reliability Engineer): theo dõi xu hướng suy giảm cách điện của động cơ, tủ điện để ngăn ngừa sự cố mất cách điện.
Bộ phận QA/QC: đảm bảo kết quả đo đạt yêu cầu ISO 9001, ISO/IEC 17025, có truy xuất rõ ràng phục vụ audit.
Nhà thầu điện & đơn vị thi công: cần kiểm định máy đo điện trở cách điện trước khi nghiệm thu hoặc đóng điện vận hành.
Phòng an toàn – EHS & Audit nội bộ: xác nhận tính an toàn điện trước các kỳ đánh giá định kỳ của khách hàng hoặc cơ quan quản lý.

Khi nào nên hiệu chuẩn?

Sau khi sửa chữa hoặc thay linh kiện thiết bị đo.
Trước các đợt dừng máy định kỳ, kiểm toán năng lượng hoặc đánh giá ISO.
Khi giá trị đo dao động, trôi, hoặc không ổn định giữa các thang điện áp.
Trước khi tham gia audit của bên thứ ba yêu cầu chứng chỉ truy xuất NIST.

Hiệu chuẩn máy đo điện trở cách điện định kỳ giúp doanh nghiệp duy trì độ chính xác, đảm bảo an toàn cho thiết bị và đáp ứng đầy đủ yêu cầu kiểm định – audit.

Hiệu chuẩn On-Site hay In-Lab?

Tiêu chí	On-Site (tại nhà máy)	In-Lab (tại phòng lab)
Thời gian xử lý	Trong ngày / ≤ 24h	2 – 5 ngày làm việc
Ảnh hưởng downtime	Thấp, không cần gửi máy	Cần gửi máy đến phòng lab
Kiểm soát môi trường	Hạn chế (T/RH thay đổi)	Kiểm soát 23 ± 2 °C, RH ổn định
Truy xuất/chuẩn tham chiếu	Thiết bị field được kiểm định định kỳ	Chuẩn gốc truy xuất NIST
Phù hợp nhất	Nhà máy lớn, cần uptime cao	Yêu cầu độ không đảm bảo đo thấp, báo cáo công nhận

Cách chọn đơn vị hiệu chuẩn máy đo điện trở cách điện đáng tin cậy

Ưu tiên đối tác có:

Năng lực/Phòng lab theo ISO/IEC 17025
Chuẩn tham chiếu truy xuất NIST
Kỹ thuật viên được đào tạo theo thực hành IEC/IEEE
Minh bạch về thời gian xử lý, báo giá, mẫu báo cáo/chứng chỉ

Techmaster cung cấp dịch vụ theo chuẩn quốc tế, giúp thiết bị đạt đúng hiệu năng công bố và an toàn sử dụng.

🔧 Cần hiệu chuẩn máy đo điện trở cách điện?

Techmaster cung cấp dịch vụ hiệu chuẩn & kiểm định máy đo điện trở cách điện
nhanh chóng, chính xác và truy xuất chuẩn NIST.
Liên hệ ngay để nhận tư vấn và báo giá phù hợp cho thiết bị của bạn.

Liên hệ Techmaster ngay

Nguyen Thuy

Previous « Hiệu chuẩn Sàng & Cân Y Tế: Kiểm Soát Kích Thước Hạt